W ostatnich latach, coraz więcej osób decyduje się na rozpoczęcie własnej drogi zawodowej poprzez założenie działalności gospodarczej. Nie każdy jednak jest gotowy na skomplikowane procedury rejestracyjne czy też wysokie koszty związane z prowadzeniem pełnoprawnej firmy. Tutaj z pomocą przychodzi pojęcie działalności nierejestrowanej – elastycznej formy przedsiębiorczości, która w Polsce zyskuje na popularności. Dzięki uproszczeniom prawno-podatkowym, działalność nierejestrowana staje się atrakcyjną opcją. Dotyczy to wielu początkujących przedsiębiorców, freelancerów oraz osób pragnących przetestować swoje pomysły biznesowe. Nie ma już potrzeby angażowania się w pełną działalność gospodarczą od samego początku. Jeśli jednak limit przychodów zostanie przekroczony, działalność wymaga rejestracji firmy.
Mała działalność gospodarcza
Działalność nierejestrowana, znana także jako mała działalność gospodarcza, pozwala na wykonywanie określonych usług lub sprzedaż towarów z mniejszymi obciążeniami administracyjnymi i podatkowymi. Jest to doskonała propozycja dla tych, którzy dopiero rozpoczynają swoją przygodę z biznesem lub chcą prowadzić działalność na mniejszą skalę. Jednak, mimo wielu udogodnień, działalność nierejestrowana rządzi się swoimi prawami, posiada określone limity przychodów i wymaga zrozumienia podstawowych zasad funkcjonowania w ramach polskiego systemu prawnego, w tym przepisów zawartych w prawo przedsiębiorców.
Rok 2023 przyniósł ze sobą istotne zmiany w regulacjach dotyczących działalności nierejestrowanej
Wprowadzono nowe możliwości oraz ograniczenia dla przedsiębiorców. Nowe regulacje wprowadziły również ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej, szczególnie dla urzędników publicznych, nieletnich, bezrobotnych oraz rolników. Z kolei w kolejnych latach – rok 2024 widzimy dalsze ewolucje w tym obszarze, co czyni temat niezmiennie aktualnym i istotnym dla osób zainteresowanych tą formą prowadzenia biznesu.
Czym jest działalność nierejestrowana? Jakie warunki trzeba spełnić, aby z niej korzystać, oraz jakie są kluczowe aspekty prawne i podatkowe związane z tą formą działalności gospodarczej.
Co to jest działalność nierejestrowana?
Działalność nierejestrowana to forma prowadzenia drobnej aktywności gospodarczej, która nie wymaga formalnej rejestracji w odpowiednich urzędach. Nie trzeba się więc martwić o zgłoszenie w Centralnej Ewidencji i Informacja o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Jest to opcja przewidziana dla osób, które planują prowadzić działalność na niewielką skalę, z ograniczonymi przychodami. Kluczowym aspektem działalności nierejestrowanej jest to, że podlega ona pewnym ograniczeniom, między innymi dotyczącym maksymalnego rocznego przychodu.
W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, wprowadzono tę formę działalności. Zrobiono to aby ułatwić start małym przedsiębiorcom i zredukować barierę wejścia na rynek dla osób. To ważne szczególnie dla osób które dopiero zaczynają swoją przygodę z biznesem. Dzięki temu przedsiębiorcy mogą testować swoje pomysły biznesowe bez konieczności przechodzenia przez złożony proces rejestracji i bez obciążania się wysokimi kosztami związanymi z pełną działalnością gospodarczą. W przypadku przekroczenia limitu przychodów, konieczne jest zarejestrowanie działalności gospodarczej.
Działalność nierejestrowana jest szczególnie atrakcyjna dla osób wykonujących wolne zawody, artystów, rzemieślników, a także dla osób zajmujących się drobnym handlem lub usługami. Umożliwia ona sprzedaż własnych produktów, wykonanie usług lub realizację zleceń bez konieczności rejestrowania firmy, pod warunkiem nieprzekroczenia określonego limitu przychodów.
Warto zaznaczyć, że prowadzenie działalności nierejestrowanej nie zwalnia z obowiązku rozliczania się z podatków. Przedsiębiorcy muszą prowadzić uproszczoną ewidencję swoich przychodów i kosztów, a także rozliczać się z urzędem skarbowym. Te wymagania często wiążą się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego. Dodatkowo, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności, mogą występować również obowiązki, takie jak posiadanie kasy fiskalnej czy zgłoszenie do ZUS.
Rozważając rozpoczęcie działalności nierejestrowanej, kluczowe jest dokładne zapoznanie się z obowiązującymi przepisami, limitami przychodów, aby uniknąć nieprzyjemności i potencjalnych kar. Pomimo swojej prostoty i dostępności, działalność nierejestrowana wymaga odpowiedzialności i świadomego podejścia do kwestii prawnych i finansowych.
Jakie usługi można oferować w ramach działalności nierejestrowanej?
Decyzja o rozpoczęciu działalności nierejestrowanej otwiera przed przedsiębiorcami szereg możliwości. Niestety nie wszystkie rodzaje działalności mogą być prowadzone w tej formie. Kluczowym ograniczeniem jest tu przede wszystkim roczny limit przychodów, który określa, czy działalność może pozostać „nierejestrowana” czy też należy ją formalnie zarejestrować. Mimo tych ograniczeń, wachlarz usług, które można oferować w ramach takiej działalności, jest szeroki i może obejmować:
- Usługi profesjonalne
Wiele wolnych zawodów, takich jak graficy, programiści, copywriterzy czy doradcy, mogą oferować swoje usługi bez konieczności rejestrowania działalności gospodarczej. Świadczenie usług w ramach działalności nierejestrowanej, w tym umowy-zlecenie, może mieć wpływ na składki na ubezpieczenia społeczne i obowiązki stron umowy. To idealne rozwiązanie dla freelancerów pracujących na własny rachunek. - Handel detaliczny
Osoby zajmujące się sprzedażą artykułów handmade, takich jak biżuteria, ubrania czy dekoracje, mogą również korzystać z formy działalności nierejestrowanej. Również niewielka sprzedaż produktów zakupionych z myślą o dalszej odsprzedaży mieści się w ramach tej formy działalności. - Usługi rzemieślnicze
Rzemieślnicy oferujący na przykład naprawę sprzętu, tworzenie mebli na zamówienie czy inne usługi związane z rzemiosłem mogą prowadzić działalność nierejestrowaną. Jest to szczególnie korzystne dla osób rozpoczynających działalność lub pracujących na małą skalę. - Usługi edukacyjne i konsultingowe
Udzielanie korepetycji, szkolenia, doradztwo w zakresie zarządzania czy marketingu to przykłady działalności, które można realizować bez pełnej rejestracji firmy. Dzięki temu eksperci i edukatorzy mogą oferować swoje usługi, nie martwiąc się o formalności związane z pełną działalnością gospodarczą. - Działalność artystyczna
Artyści, muzycy, fotografowie i inni twórcy mogą sprzedawać swoje dzieła lub oferować usługi związane z ich twórczością. Również występy, sesje zdjęciowe czy warsztaty, korzystając z formy działalności nierejestrowanej będą w zgodzie z tymi przepisami.
Czy wszystkie formy działalności się kwalifikują ?
Warto jednak pamiętać, że nie wszystkie rodzaje działalności kwalifikują się do prowadzenia ich w formie nierejestrowanej. Ograniczenia te dotyczą przede wszystkim działalności regulowanych, wymagających posiadania odpowiednich licencji. Dodatkowo usługi wymagające zezwoleń czy spełniania konkretnych norm i standardów, jak np. działalność medyczna, farmaceutyczna również mogą narzucać dodatkowe ograniczenia. Sprzedaż koncesjonowana również.
Przed podjęciem decyzji o rozpoczęciu działalności, należy dokładnie zapoznać się z przepisami prawnymi regulującymi daną działalność, aby upewnić się, że jest ona możliwa do prowadzenia w tej formie i nie narusza żadnych obowiązujących przepisów. Ponadto, kluczowe jest monitorowanie przychodów, aby nie przekroczyć ustawowego limitu, który obligowałby do rejestracji działalności gospodarczej. W przypadku niektórych grup zawodowych, takich jak urzędnicy państwowi, podjęcie dodatkowych aktywności zarobkowych może wymagać uzyskania odpowiednich zezwoleń lub spełnienia określonych warunków.
Działalność nierejestrowana w 2023 i 2024
W ostatnich latach, w odpowiedzi na zmieniające się potrzeby rynku i przedsiębiorców, polskie przepisy dotyczące działalności ewoluowały, oferując bardziej elastyczne podejście do małej przedsiębiorczości. Istotne zmiany wprowadzone w 2023 roku oraz planowane na 2024 rok mają na celu dalsze ułatwienie prowadzenia drobnych działalności gospodarczych, a także dostosowanie limitów przychodów do bieżącej sytuacji ekonomicznej.
Limit przychodów dla działalności nierejestrowanej
Jednym z kluczowych aspektów działalności nierejestrowanej jest limit przychodów, który określa maksymalną kwotę, jaką przedsiębiorca może osiągnąć w ciągu roku. Powyżej limitu przedsiębiorca może utracić status nierejestrowanej gospodarczej. To może prowadzić do sytuacji w której ZUS zobowiąże przedsiębiorcę do zapłaty zaległych składek. W 2023 roku limit ten został ustalony na poziomie umożliwiającym większej liczbie osób korzystanie z tej formy działalności. Biorąc pod uwagę inflację i wzrost kosztów życia, kwota ta jest relatywnie niska bo wynosi 2700 zł. W kolejnym roku – 2024 limit został ustalony na poziomie 3181,50 do końca czerwca 2024. Od lipca 2024 limit wzrasta do kwoty 3225 zł. Przekroczenie tego limitu wiąże się z koniecznością opłacania obowiązkowych ubezpieczeń społecznych, co stanowi dodatkowe obciążenie finansowe dla przedsiębiorcy.
Wpływ zmian na przedsiębiorców
Dla wielu początkujących przedsiębiorców, ewolucja przepisów dotyczących działalności nierejestrowanej. Wiemy, że stanowi to znaczącą zachętę do eksperymentowania z biznesem bez obawy przed skomplikowanymi procedurami i wysokimi kosztami stałymi. Aktualizacje limitów przychodów i regulacji mają na celu nie tylko zwiększenie dostępności tej formy działalności. Ważne by była ona traktowana jako legalna i pełnoprawna droga do prowadzenia biznesu, nawet na mniejszą skalę. Dodatkowo, urząd skarbowy oferuje różne ulgi podatkowe i zwolnienia dla działalności nierejestrowanej, co stanowi dodatkową korzyść dla przedsiębiorców.
Dlaczego aktualizacje są ważne?
Aktualizacje te odzwierciedlają zrozumienie przez ustawodawców dynamicznego charakteru rynku i potrzeb współczesnych przedsiębiorców. Dostosowywanie limitów i zasad do realiów ekonomicznych i społecznych pozwala na większą elastyczność i adaptację do zmieniającego się otoczenia biznesowego. Dzięki temu, nawet w obliczu inflacji i innych wyzwań gospodarczych, działalność nierejestrowana pozostaje atrakcyjną opcją dla osób chcących rozpocząć własną firmę. Warto również zwrócić uwagę na możliwość wspólnego rozliczenia małżonków, co ma istotne implikacje podatkowe dla osób uzyskujących dochody z działalności nierejestrowanej.
Jak zacząć prowadzić firmę w praktyce ?
Nie wiesz jak zacząć prowadzić własny biznes w tej formule? Nic prostszego, po prostu zacznij. W tym artykule piszemy jak zacząć. Pamiętaj, że działalność nierejestrowana musi być uwzględniona w zeznaniu rocznym PIT-36.